Wpływ składników odżywczych w diecie na aktywność tocznia

W przypadku tocznia nie została opracowana żadna lecznicza dieta, ale zauważono, że istnieją substancje, które mogą łagodzić lub nasilać objawy choroby. Badania sprawdzające wpływ składników odżywczych na SLE zostały przeprowadzone na modelu zwierzęcym i ludzkim,

ale na stosunkowo niewielkich grupach badanych. Przeprowadzenie tego typu badań jest bardzo trudne, ponieważ u każdego z pacjentów może wystąpić samoistna remisja objawów niezwiązana ze zmianami w diecie, co skutecznie zafałszowuje wyniki doświadczenia.

Jednak w artykułach naukowych można spotkać się z przekonaniem, że w przypadku tocznia ważne jest nie tylko leczenie farmakologiczne, ale też pomoc psychosocjologiczna, aktywność fizyczna i właśnie dieta. Naukowcy ci zakładają, że odpowiednia modyfikacja nawyków żywieniowych jest w stanie zminimalizować komplikacje chorobowe, takie jak otyłość, dyslipidemia, cukrzyca, które prowadzą do miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych bardzo częstych u toczniowców.

Sam toczeń i związane z nim stany zapalne bezpośrednio wiążą się ze zmianami profilu lipidowego i metabolizmu lipoprotein, które widoczne są u pacjentów z aktywną chorobą, jak i w czasie remisji. Obserwuje się wysoki poziom:

-triglicerydów

-VLDL

oraz niskim poziomem:

-HDL.

Powyższe zmiany nasilane są również przez przyjmowane leki, zwłaszcza glikokortykosteroidy.

Ponad połowa toczniowców ma co najmniej 3 czynniki ryzyka rozwoju choroby sercowo-naczyniowej, najczęściej są to otyłość, nadciśnienie tętnicze i dyslipidemia, które zwiększają również prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy. Dieta bogata w tłuszcze jest głównym czynnikiem utrzymywania dyslipidemii w SLE, pogarszając profil lipidowy. Natomiast przyjmowanie antyoksydantów, tj. β-karoten, α-tokoferol, kwas askorbinowy i selen wywiera wpływ ochronny na tkanki poprzez aktywację makrofagów, monocytów i granulocytów oraz przez hamowanie aktywności cytokin i TNF- α.

Odpowiednia dieta może prowadzić do trzymania odpowiedniej wagi, ochraniać układ sercowo-naczyniowy

Ogólnie rzecz biorąc, za czynniki pogarszające objawy uznaje się:

• nadmiar kalorii,
• nadmiar protein,
• dietę wysokotłuszczową (zwłaszcza tłuszcze nasycone i wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-6),
• cynk,
• żelazo,
• L-kanawaninę znajdowana w tabletkach alfalfa z lucerną.

Prawdopodobnie korzystne składniki diety to:
- witamina E,
- witamina A,
- selen,
-oleje rybie (wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3),
-olej z wiesiołka dwuletniego,
-siemię lniane,
-zioło trzyskrzydlec Tripterygium wilfordii,
-DHEA (dehydroepiandrosteron),
-wapń z witaminą D (przy terapii sterydowej).
 
Również, chociażnie istnieją żadne bezpośrednie dowody, odnotowano korzystne efekty zarówno diety z bromelainą, jak i diety wegetariańskiej (zezwalającej jednak na ryby).

SLE - Systemic Lupus Erythematosus (toczeń układowy rumieniowaty)

VLDL - Very-Low Density Lipoprotein ( lipoproteina bardzo małej gęstości)

HDL - High Density Lipoprotein ( lipoproteina wysokiej gęstości), tzw. 'dobry cholesterol'

 

Literatura:

1. Klack K., Bonfa E., Neto E. F. B. Diet and nutritional aspects in systemic lupus erythematosus . Rev Bras Reumatol 2012;52(3):384-408.
2. LUPUS: NONDIETARY AND DIETARY FACTORS
   © 2004 Amy C. Brown, PhD, RD
   Department of Human Nutrition, Food, & Animal Sciences
   College of Tropical Agriculture & Human Resources
   University of Hawaii at Manoa