Kryteria klasyfikacji tocznia

W 1971r. Amerykańskie Kolegium Reumatologiczne (American College of Rheumatology, ACR) opracowało kliniczno-diagnostyczne kryteria rozpoznania SLE, które następnie zaktualizowano   w 1982r. oraz 1997r. Celem stworzenia tego dokumentu było ujednolicenie grup pacjentów poddawanych badaniom nad SLE. ACR zaleca, aby warunkiem rozpoznania choroby było spełnienie przez pacjenta czterech z 11-tu objawów – ustalono, że przy takich warunkach istnieje 95% specyficzności i 85% wrażliwości wykrycia u pacjenta SLE.
Kryteria te mogą być używane   w diagnostyce, ale z pewnymi zastrzeżeniami - mogą nie wykrywać pacjentów we wczesnym stadium choroby lub z chorobą o łagodnym przebiegu ograniczoną tylko do kilku organów, więc będą się one raczej sprawdzały u pacjentów z chorobą długoterminową.

Może minąć wiele lat, zanim pacjent spełni kryteria diagnostyczne ACR dla SLE i zostanie poddany odpowiedniej terapii, ponieważ choroba ma bardzo dynamiczny i nieprzewidywalny przebieg, a wiele jej objawów nie jest specyficzna tylko dla tego schodzenia, co zmienia diagnozę w wyzwanie, ponieważ nigdy nie wiadomo, które organy/układy zostaną zaatakowane u danego pacjenta i w jakiej kolejności.

Ponadto, wszystkie kryteria traktowane są przez lekarza badającego jednakowo, mimo że w rzeczywistości różne objawy mają różną ważność - specyficzność i czułość względem SLE. Badania potwierdziły, że choroba nerek (znaczny białkomocz, nieprawidłowy ciężar właściwy moczu lub biopsja nerek potwierdzająca tocznia nerkowego), rumień krążkowy i cytopenie są bardziej użyteczne w ustalaniu diagnozy tocznia niż pozostałe kryteria.

Wyżej wymienione trudności diagnostyczne tocznia mogą skutkować błędnym postawieniem diagnozy, tzn. niezdiagnozowaniem SLE u chorego pacjenta, co wynikać może z niespecyficznych objawów lub postawieniem diagnozy pacjentowi nie chorującemu na SLE, z powodu pozytywnych testów krwi, które lekarz uznał za chorobę (5% populacji może mieć pozytywne wyniki i być zdrowa). Po przebadaniu pacjentów podejrzewanych o tocznia w głównych centrach opieki (w USA?) okazało się, że 2/3 z nich spełnia kryteria ACR, ok. 10% nie spełnia tych kryteriów, a ok.25% ma objawy podobne do fibromialgii oraz pozytywne ANA, ale nigdy nie rozwija się u nich toczeń.

W przypadku chorób tkanki łącznej możemy obserwować tzw. mimikrę, czyli 'udawanie/naśladowanie' jednej choroby przez inną. I tak np. początkowe stadia SLE mogą naśladować inne choroby tkanki łącznej i niełącznej, w tym RZS, jeśli przeważają objawy zapalenia stawów. Choroba mieszana tkanki łącznej może naśladować SLE, ale może też posiadać cechy twardziny układowej, reumatoidalnego zapalenia wielostawowego lub zapalenia wielomięśniowego. Infekcje (np. bakteryjne zapalenie wsierdzia, histoplazmoza) mogą udawać SLE i mogą rozwijać się jako wynik leczenia immunosupresyjnego. Schorzenia takie jak sarkoidoza czy zespół paranowotworowy również mogą udawać SLE.

Na świecie wśród lekarzy największą popularnością cieszą się kryteria klasyfikacji tocznia ustalone przez ACR, ale obecnie coraz częściej zaczynają być używane kryteria poprawione przez Systemic Lupus International Collaborating Clinics (SLICC ).

-cytopenie: zmniejszenie liczby komórek krwi

-histoplazmoza: choroba dotycząca najczęściej płuc wywoływana przez grzyb Histoplasma capsulatum

-fibromialgia: choroba charakteryzująca się bólem w obrębie aparatu ruchu

-sarkoidoza: choroba immunologiczna wieloukładowa

-zespół paranowotworowy: charakterystyczne zmiany mogące świadczyć o współistniejącym procesie nowotworowym, najczęściej dotyczą skóry

Literatura:

1. DUBOIS' Lupus Erythematosus Ana Related Syndromes, eight edition, ISBN: 978-1-4377-1893-5 .
2. Gęsikowska K., Kondera-Anasz W., Mielczarek-Palacz A. i wsp.: Toczeń rumieniowaty układowy – ciągle aktualny problem kliniczny i diagnostyczny. Pol. Merk. Lek. 2012, XXXII, 188: 111-115.
3. Maidhof W., Hilas O.: Lupus: An Overview of the Disease And Management Options. P&T 2012, 37, 4: 240-249.
4. Gryglewicz J., Kosowicz M., Majdan M. i wsp., Toczeń Rumieniowaty Układowy w Polsce. RAPORT Warszawa 2012
5. Manson J. J.,Rahman A.: Systemic Lupus Erythematosus. Orphanet Journal of Rare Diseases 2006, 1:6.
6. http://www.eular.org/myUploadData/files/sample%20chapter20_mod%2017.pdf
7. http://pl.scribd.com/doc/37961403/Arthritis-Basics-Learn-the-Basics-of-Arthritis-and-Natural-Arthritis-Cures
8. http://www.cdc.gov/arthritis/basics/lupus.htm
9. http://www.merckmanuals.com/professional/musculoskeletal_and_connective_tissue_disorders/autoimmune_rheumatic_disorders/systemic_lupus_erythematosus_sle.html
10. http://pl.wikipedia.org/wiki/Fibromialgia
11. http://en.wikipedia.org/wiki/Cytopenia
12. http://pl.wikipedia.org/wiki/Histoplazmoza
13. http://pl.wikipedia.org/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_paraneoplastyczny
14. http://pl.wikipedia.org/wiki/Sarkoidoza